探讨中国古代历史,传承优秀传统文化

大戴礼记·夏小正第四十七

  正月:启蛰。言始发蛰也。

  雁北乡。 挤热火,www.jirehuo.com

  先言雁而后言乡者,何也?见雁而后数其乡也。乡者,何也?乡其居也,雁以北方为居。何以谓之居?生且长焉尔。“九月遰鸿雁”,先言遰而后言鸿雁,何也?见遰而后数之,则鸿雁也。何不谓南乡也?曰:非其居也,故不谓南乡。记鸿雁之遰也,如不记其乡,何也?曰:鸿不必当小正之遰者也。

挤热火,www.jirehuo.com

  雉震呴。 copyright jirehuo.com

  震也者,鸣也。呴也者,鼓其翼也。正月必雷,雷不必闻,惟雉为必闻。何以谓之雷?则雉震呴,相识以雷。 内容来自www.jirehuo.com

  鱼陟负冰。

挤热火,www.jirehuo.com

  陟,升也。负冰云者,言解蛰也。

本文来自jirehuo.com

  农纬厥耒。 copyright jirehuo.com

  纬,束也。束其耒云尔者,用是见君之亦有耒也。

copyright jirehuo.com

  初岁祭耒始用篸。

挤热火,www.jirehuo.com

  初岁祭耒,始用篸也。篸也者,终岁之用祭也。其曰"初"云尔者,言是月始用之也。初者,始也。或曰:祭韭也。 copyright jirehuo.com

  囿有见韭。

copyright jirehuo.com

  囿也者,园之燕者也。

copyright jirehuo.com

  时有俊风。 内容来自www.jirehuo.com

  俊者,大也。大风,南风也。何大於南风也?曰:合冰必於南风,解冰必於南风;生必於南风,收必於南风;故大之也。 挤热火,www.jirehuo.com

  寒日涤冻涂。 copyright jirehuo.com

  涤也者,变也,变而暖也。冻涂也者,冻下而泽上多也。

本文来自jirehuo.com

  田鼠出。 内容来自www.jirehuo.com

  田鼠者,嗛鼠也,记时也。

本文来自jirehuo.com

  农率均田。

copyright jirehuo.com

  率者,循也。均田者,始除田也,言农夫急除田也。 内容来自www.jirehuo.com

  獭献鱼。

内容来自www.jirehuo.com

  獭祭鱼,其必与之献,何也?曰:非其类也。祭也者,得多也,善其祭而后食之。"十月豺祭兽",谓之"祭";"獭祭鱼",谓之"献";何也?豺祭其类,獭祭非其类,故谓之"献",大之也。

本文来自jirehuo.com

  鹰则为鸠。 本文来自jirehuo.com

  鹰也者,其杀之时也。鸠也者,非其杀之时也。善变而之仁也,故其言之也,曰"则",尽其辞也。 内容来自www.jirehuo.com

  农及雪泽。

内容来自www.jirehuo.com

  言雪泽之无高下也。 本文来自jirehuo.com

  初服於公田。 内容来自www.jirehuo.com

  古有公田焉者。古者先服公田,而后服其田也。

copyright jirehuo.com

  采芸。 本文来自jirehuo.com

  为庙采也。

本文来自jirehuo.com

  鞠则见。 本文来自jirehuo.com

  鞠者何?星名也。鞠则见者,岁再见尔。 本文来自jirehuo.com

  初昏参中。 本文来自jirehuo.com

  盖记时也云。 copyright jirehuo.com

  斗柄县在下。

挤热火,www.jirehuo.com

  言斗柄者,所以著参之中也。 copyright jirehuo.com

  柳稊。

copyright jirehuo.com

  稊也者,发孚也。 挤热火,www.jirehuo.com

  梅、杏、杝桃则华。 本文来自jirehuo.com

  杝桃,山桃也。

本文来自jirehuo.com

  缇缟。 挤热火,www.jirehuo.com

  缟也者,莎随也。缇也者,其实也。先言缇而后言缟,何也?缇先见者也。何以谓之?小正以著名也。 内容来自www.jirehuo.com

  鸡桴粥。

copyright jirehuo.com

  粥也者,相粥之时也。或曰:桴,妪伏也。粥,养也。

copyright jirehuo.com

  二月:往耰黍,禅。 内容来自www.jirehuo.com

  禅,单也。

本文来自jirehuo.com

  初俊羔助厥母粥。

copyright jirehuo.com

  俊也者,大也。粥也者,养也。言大羔能食草木,而不食其母也。羊盖非其子而后养之,善养而记之也。或曰:夏有煮祭,祭者用羔。是时也,不足喜乐,善羔之为生也而祭之,与羔羊腹时也。 挤热火,www.jirehuo.com

  绥多女士。

挤热火,www.jirehuo.com

  绥,安也。冠子取妇之时也。 copyright jirehuo.com

  丁亥万用入学。 本文来自jirehuo.com

  丁亥者,吉日也。万也者,干戚舞也。入学也者,大学也。谓今时大舍采也。 本文来自jirehuo.com

  祭鲔。

内容来自www.jirehuo.com

  祭不必鲔,记鲔何也?鲔之至有时,美物也。鲔者,鱼之先至者也,而其至有时,谨记其时。

挤热火,www.jirehuo.com

  荣堇、采蘩。 本文来自jirehuo.com

  堇,菜也。蘩,由胡;由胡者,蘩母也;蘩母者,旁勃也。皆豆实也,故记之。

copyright jirehuo.com

  昆小虫抵蚳。

copyright jirehuo.com

  昆者,众也,由魂魂也。由魂魂也者,动也,小虫动也。其先言动而后言虫者。何也?万物至是,动而后著。抵,犹推也。蚳。螘卵也,为祭醢也。取之则必推之,推之不必取之,取必推而不言取。 本文来自jirehuo.com

  来降燕。 本文来自jirehuo.com

  乃睇燕乙也。降者,下也。言来者何也?莫能见其始出也,故曰‘来降’。言‘乃睇’何也?睇者,眄也。眄者,视可为室者也。百鸟皆曰巢,{穴犮}穴取与之室,何也?操泥而就家,人人内也。

内容来自www.jirehuo.com

  剥鱓。以为鼓也。

copyright jirehuo.com

  有鸣仓庚。

本文来自jirehuo.com

  仓庚者,商庚也。商庚者,长股也。

本文来自jirehuo.com

  荣芸,时有见稊,始收。

本文来自jirehuo.com

  有见稊而后始收,是小正序也。小正之序时也,皆若是也。稊者,所为豆实。 copyright jirehuo.com

  三月:参则伏。

内容来自www.jirehuo.com

  伏者,非亡之辞也。星无时而不见,我有不见之时,故曰伏云。

挤热火,www.jirehuo.com

  摄桑。 内容来自www.jirehuo.com

  桑摄而记之,急桑也。

内容来自www.jirehuo.com

  委杨。

copyright jirehuo.com

  杨则苑而后记之。 挤热火,www.jirehuo.com

  韦羊。 本文来自jirehuo.com

  羊有相还之时,其类韦々然,记变尔。或曰:韦,羝也。

内容来自www.jirehuo.com

  螜则鸣。 内容来自www.jirehuo.com

  螜,天蝼也。

内容来自www.jirehuo.com

  颁冰。

内容来自www.jirehuo.com

  颁冰也者,分冰以授大夫也。 本文来自jirehuo.com

  采识。 本文来自jirehuo.com

  识,草也。

内容来自www.jirehuo.com

  妾、子始蚕。 内容来自www.jirehuo.com

  先妾而后子,何也?曰:事有渐也,言事自卑者始。 挤热火,www.jirehuo.com

  执养宫事。 挤热火,www.jirehuo.com

  执,操也。养,大也。

内容来自www.jirehuo.com

  祈麦实。

本文来自jirehuo.com

  麦实者,五穀之先见者,故急祈而记之也。

挤热火,www.jirehuo.com

  越有小旱。

copyright jirehuo.com

  越,于也。记是时恒有小旱。

本文来自jirehuo.com

  田鼠化为鴽。 本文来自jirehuo.com

  鴽,鹌也。变而之善,故尽其辞也。鴽为鼠,变而之不善,故不鴽尽其辞也。 内容来自www.jirehuo.com

  拂桐芭。

挤热火,www.jirehuo.com

  拂也者,拂也。桐芭之时也。或曰:言桐芭始生貌拂拂然也。

copyright jirehuo.com

  鸣鸠。

本文来自jirehuo.com

  言始相命也。先鸣而后鸠,何也?鸠者鸣,而后知其鸠也。 内容来自www.jirehuo.com

  四月:昴则见。 copyright jirehuo.com

  初昏南门正。 copyright jirehuo.com

  南门者,星也。岁再见。壹正,盖大正所取法也。

挤热火,www.jirehuo.com

  鸣札。 挤热火,www.jirehuo.com

  札者,宁县也。鸣而后知之,故先鸣而后札。

挤热火,www.jirehuo.com

  囿有见杏。

挤热火,www.jirehuo.com

  囿者,山之燕者也。

内容来自www.jirehuo.com

  鸣蜮。 copyright jirehuo.com

  蜮也者,或曰,屈造之属也。

挤热火,www.jirehuo.com

  王萯秀。

挤热火,www.jirehuo.com

  取荼。 本文来自jirehuo.com

  荼也者,以为君荐蒋也。 挤热火,www.jirehuo.com

  秀幽。

挤热火,www.jirehuo.com

  越有大旱。 copyright jirehuo.com

  记时尔。

内容来自www.jirehuo.com

  执陟攻驹。 本文来自jirehuo.com

  执也者,始执驹也。执驹也者,离之去母也。陟,升也。执而升之君也。攻驹也者,教之服车,数舍之也。 挤热火,www.jirehuo.com

  五月:参则见。

copyright jirehuo.com

  参也者,伐星也,故尽其辞也。 本文来自jirehuo.com

  浮游有殷。 本文来自jirehuo.com

  殷,众也。浮游,殷之时也。浮游者,渠略也,朝生而莫死。称“有”,何也?有见也。

本文来自jirehuo.com

  鴂则鸣。

本文来自jirehuo.com

  鴂者,百鹩也。鸣者,相命也。其不辜之时也,是善之,故尽其辞也。

copyright jirehuo.com

  时有养日。

copyright jirehuo.com

  养,长也。一则在本,一则在末,故其记曰"时养日"云也。

copyright jirehuo.com

  乃瓜。 copyright jirehuo.com

  乃者,急瓜之辞也。瓜也者,始食瓜也。

本文来自jirehuo.com

  良蜩鸣。

挤热火,www.jirehuo.com

  良蜩也者,五采具。 挤热火,www.jirehuo.com

  匽之兴,五日翕,望乃伏。 copyright jirehuo.com

  其不言“生”而称“兴”,何也?不知其生之时,故曰“兴”。以其兴也,故言之“兴”。五日翕也。望也者,月之望也。而伏云者,不知其死也,故谓之“伏”。五日也者,十五日也。翕也者,合也。伏也者,入而不见也。 内容来自www.jirehuo.com

  启灌蓝蓼。

内容来自www.jirehuo.com

  启者,别也,陶而疏之也。灌也者,聚生者也。记时也。 挤热火,www.jirehuo.com

  鸠为鹰。 本文来自jirehuo.com

  唐蜩鸣。

本文来自jirehuo.com

  唐蜩者,匽也。

本文来自jirehuo.com

  初昏大火中。

本文来自jirehuo.com

  大火者,心也。心中,种黍、菽、糜时也。 copyright jirehuo.com

  煮梅。 挤热火,www.jirehuo.com

  为豆实也。

内容来自www.jirehuo.com

  蓄兰。

copyright jirehuo.com

  为沐浴也。 本文来自jirehuo.com

  菽糜。 copyright jirehuo.com

  以在经中,又言之时,何也?是食矩关而记之。 本文来自jirehuo.com

  颁马。 本文来自jirehuo.com

  分夫妇之驹也。

内容来自www.jirehuo.com

  将閒诸则。 copyright jirehuo.com

  或取离驹纳之法则也。

copyright jirehuo.com

  六月:初昏斗柄正在上。 内容来自www.jirehuo.com

  五月大火中,六月斗柄正在上,用此见斗柄之不正当心也,盖当依依尾也。

内容来自www.jirehuo.com

  煮桃。

copyright jirehuo.com

  桃也者,杝桃也;杝桃也者,山桃也;煮以为豆实也。 本文来自jirehuo.com

  鹰始挚。

挤热火,www.jirehuo.com

  始挚而言之,何也?讳杀之辞也,故言挚云。 copyright jirehuo.com

  七月: 挤热火,www.jirehuo.com

  秀雚苇。

copyright jirehuo.com

  未秀则不为雚苇,秀然后为雚苇,故先言秀。

挤热火,www.jirehuo.com

  狸子肇肆。

copyright jirehuo.com

  肇,始也。肆,遂也。言其始遂也。其或曰:肆杀也。

copyright jirehuo.com

  湟潦生苹。

挤热火,www.jirehuo.com

  湟,下处也。有湟,然后有潦;有潦,而后有苹草也。

挤热火,www.jirehuo.com

  爽死。 copyright jirehuo.com

  爽也者,犹疏也。

本文来自jirehuo.com

  荓秀。

本文来自jirehuo.com

  荓也者,马帚也。

挤热火,www.jirehuo.com

  汉案户。 内容来自www.jirehuo.com

  汉也者,河也。案户也者,直户也,言正南北也。 内容来自www.jirehuo.com

  寒蝉鸣。 本文来自jirehuo.com

  寒蝉也者,蝭𧔉也。

copyright jirehuo.com

  初昏织女正东乡。

内容来自www.jirehuo.com

  时有霖雨。 本文来自jirehuo.com

  灌荼。 内容来自www.jirehuo.com

  灌,聚也。荼,雚苇之秀,为蒋褚之也。雚未秀为菼,苇未秀为芦。斗柄县在下则旦。 内容来自www.jirehuo.com

  八月:剥瓜。

copyright jirehuo.com

  畜瓜之时也。 挤热火,www.jirehuo.com

  玄校。

本文来自jirehuo.com

  玄也者,黑也。校也者,若绿色然,妇人未嫁者衣之。 内容来自www.jirehuo.com

  剥枣。 挤热火,www.jirehuo.com

  剥也者,取也。 本文来自jirehuo.com

  粟零。

内容来自www.jirehuo.com

  零也者,降也。零而后取之,故不言剥也。 本文来自jirehuo.com

  丹鸟羞白鸟。 内容来自www.jirehuo.com

  丹鸟者,谓丹良也。白鸟,谓闽蚋也。其谓之鸟,何也?重其养者也。有翼者为鸟。羞也者,进也,不尽食也。 内容来自www.jirehuo.com

  辰则伏。 内容来自www.jirehuo.com

  辰也者,谓星也。伏也者,入而不见也。 copyright jirehuo.com

  鹿人从。

挤热火,www.jirehuo.com

  鹿人从者:从,群也。鹿之养也离,群而善之。离而生,非所知时也,故记从、不记离。君子之居幽也,不言。或曰:人从也者,大者於外,小者於内率之也。 copyright jirehuo.com

  鴽为鼠。

copyright jirehuo.com

  参中则旦。

本文来自jirehuo.com

  九月:内火。 挤热火,www.jirehuo.com

  内火也者,大火;大火也者,心也。 内容来自www.jirehuo.com

  遰鸿雁。

内容来自www.jirehuo.com

  遰,往也。 内容来自www.jirehuo.com

  主夫出火。 本文来自jirehuo.com

  主以时纵火也。

挤热火,www.jirehuo.com

  陟玄鸟蛰。

内容来自www.jirehuo.com

  陟,升也。玄鸟也者,燕也。先言“陟”而后言“蛰”,何也?陟而后蛰也。

copyright jirehuo.com

  熊、罴、貊、貉、鼪、鼬则穴,若蛰而。

本文来自jirehuo.com

  荣鞠树麦。 本文来自jirehuo.com

  鞠,草也。鞠荣而树麦,时之急也。 本文来自jirehuo.com

  王始裘。

内容来自www.jirehuo.com

  王始裘者,何也?衣裘之时也。

copyright jirehuo.com

  辰系於日。

copyright jirehuo.com

  雀入于海为蛤。

内容来自www.jirehuo.com

  盖有矣,非常入也。

内容来自www.jirehuo.com

  十月:豺祭兽。

内容来自www.jirehuo.com

  善其祭而后食之也。

内容来自www.jirehuo.com

  初昏南门见。

内容来自www.jirehuo.com

  南门者,星名也,及此再见矣。 copyright jirehuo.com

  黑鸟浴。 内容来自www.jirehuo.com

  黑鸟者,何也?乌也。浴也者,飞乍高乍下也。 copyright jirehuo.com

  时有养夜。

内容来自www.jirehuo.com

  养者,长也;若日之长也。

内容来自www.jirehuo.com

  玄雉入于淮,为蜃。

本文来自jirehuo.com

  蜃者,蒲卢也。 挤热火,www.jirehuo.com

  织女正北乡,则旦。 copyright jirehuo.com

  织女,星名也。 挤热火,www.jirehuo.com

  十一月:王狩。

本文来自jirehuo.com

  狩者,言王之时田也,冬猎为狩。

copyright jirehuo.com

  陈筋革。 copyright jirehuo.com

  陈筋革者,省兵甲也。

内容来自www.jirehuo.com

  啬人不从。

本文来自jirehuo.com

  不从者,弗行。 copyright jirehuo.com

  于时月也,万物不通。 内容来自www.jirehuo.com

  陨麋角。 挤热火,www.jirehuo.com

  陨,坠也。日冬至,阳气至,始动,诸向生皆蒙蒙符矣,故麋角陨,记时焉尔。 copyright jirehuo.com

  十二月:鸣弋。 挤热火,www.jirehuo.com

  弋也者,禽也。先言“鸣”而后言“弋”者,何也?鸣而后知其弋也。

本文来自jirehuo.com

  元驹贲。 copyright jirehuo.com

  元驹也者,螘也。贲者,何也?走於地中也。 本文来自jirehuo.com

  纳卵蒜。 内容来自www.jirehuo.com

  卵蒜也者,本如卵者也。纳者,何也?纳之君也。

本文来自jirehuo.com

  虞人入梁。

本文来自jirehuo.com

  虞人,官也。梁者,主设罔罟者也。 本文来自jirehuo.com

  陨麋角。 内容来自www.jirehuo.com

  盖阳气旦睹也,故记之也。

copyright jirehuo.com

打开手机扫描阅读
0.0853s